عایق صوتی (Soundproofing) چیست؟

عایقی که میزان انتقال انرژی صوتی (با توجه به منبع تولید صدا و همچنین گیرنده ی صدا) را کاهش می‌دهد عایق صوتی می‌گویند. در واقع به هر پوششی که برای کاهش و یا مقابله با انتقال صوت یا همان آلودگی صوتی استفاده گردد. این عایق باعث حذف و یا جذب صوت می‌شود.

طبیعت و مکانیزم های انتقال صوت در ساختمان

• هوابردی یا هوایی
• ضربه ای یا کوبه ای

صداهای هوابردی یا هوایی: این صداها، صداهایی هستند که در هوا به وجود می‌آیند مانند صدای صحبت کردن، صدای اتومبیل های موجود در سطح شهر و خیابان ها، صدای تلوزیون، سینمای خانگی و …

صداهای ضربه ای یا کوبه ای: این صدا ها توسط کوبیدن یا ضربه زدن ایجاد می‌شود مانند: بستن درب، صدای راه رفتن افراد طبقه بالایی آپارتمان ها و …

نکته قابل توجه: عایق های صوتی این قابلیت را دارند که بدون استفاده از پارامتر فاصله و همچنین بدون در نظر گرفتن اشیاء و موانع موجود بر سر مسیر صدا، مانع انتقال امواج صوتی ناخواسته شوند.

فواید استفاده از عایق صوتی

• بهبود صدا در اتاق ها
• کاهش و کنترل سر و صدا
• محدود کردن سر و صدای ناخواسته و ناخوشایند
• کاهش نشست صدا از محیط خارج به داخل منزل و یا از اتاق مجاور

انواع عایق های صوتی

• پنل گچی
• پشم سنگ
• پلی استایرن
• پشم شیشه
• فوم پلی اتیلن
• پنل آکوستیکی
• فوم صداگیر ترکیبی
• عایق صوتی سربی
• فوم شانه تخم مرغی
• دیوارهای پوششی کناف
• کاشی های فلزی سوراخ دار
• کاشی هایی از فیبر های معدنی
• عایق صوتی پلی یورتان پاششی
• کاشی و صفحات ساخته شده از فیبرهای سلولوزی

پشم شیشه

پشم شیشه یک نوع عایق گرم است که به عنوان عایق صوتی استفاده می‌شود. این عایق جزء عایق های معدنی است که کاربرد های مختلف صنعتی و ساختمانی از قبیل: کانال های هوای از پیش عایق شده، ساندویچ پنل، تانک ها و مخازن، در عایق کاری های حجیم، سیستم های سرمایش و گرمایش، سـقف سـالن هـای شـیب دار و … را دارد.

از مهم ترین مزایای عایق صوتی پشم شیشه نسوز بودن آن است همچنین پشم شیشه بسیار سبک بوده و نصب آن نیز آسان است. عایق صوتی پشم شیشه دارای معایبی نیز می‌باشد که یکی از این معایب جاذب رطوبت بودن پشم شیشه است و دیگری این است که غبارات پشم شیشه باعث ایجاد مشکلات تنفسی برای شخص اجرا کننده این عایق می‌شود.

پشم سنگ

پشم سنگ از رایج ترین و سالم ترین عایق های حرارتی است. عایق صوتی پشم سنگ به دلیل تراکم بالایی که دارد بسیار مقاوم بوده و علاوه بر این دارای وزن کمی است. پشم سنگ مانند پشم شیشه جزء عایق های معدنی است که از ایــن عایق بــرای عایق کاری چاله هــای آسانســور، راهروهای فـرار، حفاظت از سازه های فلزی، تاسیســات الکتریکــی و … در برابر حریق اسـتفاده می‌کنند.

مهمترین مزیت پشم سنگ ضد حریق بودن آن است علاوه بر این پشم سنگ دوست دار طبیعت بوده و از نظر سازمان بهداشت نیز کاملا بی ضرر است. از معایب این عایق میتوان به مقاومت کم آن در مقابل رطوبت اشاره کرد.

فوم شانه تخم مرغی

شکل ظاهری این فوم مانند شانه های تخم مرغ است و معمولا به رنگ تیره (خاکستری ، مشکی) به کار می‌رود. جنس مواد سازنده فوم شانه تخم مرغی از پلی یورتان است (پلی یورتان جزء رایج ترین و جدید ترین مواد در صنعت پلیمرها است). از مزایای این عایق این است که خاصیت جذب صدای بالایی دارد و همچنین صدا را بازتاب نمی‌دهد. مهم ترین و بهترین کاربرد عایق صوت فوم شانه تخم مرغی در استودیو ها است، البته علاوه بر این در مکان های مختلف از قبیل سالن های کنفرانس، تئاترها، سالن های اجتماعات در ساختمان های مسکونی که ازدحام صدا وجود دارد و حتی خودرو کاربرد دارد.

پنل آکوستیکی

پنل آکوستیک عایقی انعطاف پذیر است و در عین حال دارای طول عمر و مقاومت بسیار بالایی است. این عایق به دلیل داشتن جنسی از پلی یورتان دارای کیفیت بالایی است. آکوستیک از جمله عایق های صوتی است که به صورت پنل هایی در ابعادی متفاوت تولید می‌شوند. این پنل ها دارای رنگ های مختلفی هستند که در فضاهای گوناگونی کاربرد دارند. از پنل های آکوستیکی به ویژه برای عایق کاری صوتی در استودیوها استفاده می‌شود. مقرون به صرفه بودن پنل های آکوستیکی از مزایای این عایق به شمار می‌رود.

عایق صوتی پلی یورتان پاششی

یکی از بهترین عایق های صوتی رایج در صنعت را می‌توان عایق صوت فوم پاششی پلی یورتان معرفی نمود. این ماده شیمیایی به دلیل مزایای بالایی که چه در نوع ساختار مواد و چه از لحاظ نوع اجرایی دارد توانسته در تمام کشورهای پیشرفته به عنوان پایدارترین عایق مورد استفاده قرار گیرد.

این محصول دارای دو جزء مایع ایزوسیانات و پلیول بوده که تحت فشار در دستگاه رآکتور به صورت پاشش بر روی سطح اجرا می‌گردد. نوع ضخامت عایق کاملا به میزان جذب صوت مورد نیاز بستگی دارد.  عایق صوت فوم پلی یورتان پاششی با دو نوع دانسیته مختلف هم برای جذب نوفه و هم برای جذب کوبه مناسب و ایده آل می‌باشد. دانسیته 15-10 کیلوگرم بر مترمکعب بهترین عملکرد را برای جذب نوفه (هوابرد) دارد و دانسیته ۵۰-۶۰ کیلوگرم بر مترمکعب بالاترین عملکرد را برای جذب کوبه دارد.

عایق صوت پلی یورتان برای جذب نوفه را اصطلاحا فوم سلول باز و عایق صوت پلی یورتان برای جذب کوبه را اصطلاحا سلول بسته نیز می‌نامند. نکته حائز اهمیت این است که عایق صوت فوم پاششی پلی یورتان نه تنها با دانسیته های ذکر شده بهترین عملکرد را برای جذب صوت دارند بلکه بهترین راندمان عایق حرارتی را نیز شامل می‌شوند.

انواع عایق صدا بر اساس محل کاربرد

عایق صوتی براساس محل استفاده به انواع مختلفی به شرح زیر تقسیم می‌شود:

عایق صوتی سقف

اگر به دنبال عایق کردن سقف هستید باید از متریالی که چگالی بالایی دارد استفاده کنید، با این کار وزن سقف افزایش می‌یابد. یک عایق از نوع صوتی مناسب سقف، عایقی است که انرژی صوتی و ارتعاشات را در سقف خانه بهبود داده و از انتقال صدا جلوگیری کند. در عایق‌کاری سقف دقت به یکسری نکات ضروری اهمیت دارد که به شرح زیر هستند:

• میزان بلندی صدا چگونه است
• چه نوع صدایی شنیده می‌شود.
• از عایق روکار یا تپکار سقف استفاده شود.
• جنس سقف خانه بتنی، چوبی یا آجری است.
• صداهای آزاردهنده از کدام قسمت‌های خانه بیشتر شنیده می‌شود.

عایق صوتی دیوار

استفاده از عایق به منظور ایزوله کردن دیوارهای ساختمان سبب ایجاد محیطی آرام در برابر خیابان‌های شلوغ و همسایه‌ها می‌گردد و سیستمی بسیار حرفه‌ای برای عایق کردن استودیوها و اتاق‌های ضبط صدا محسوب می‌شود. یکی از متریال‌هایی که در این نوع سیستم مورد استفاده قرار می‌گیرد، پشم سنگ است که در حال حاضر از بهترین عایق‌های صداگیر محسوب می‌شود. این صداگیرها در برابر صداهای موجود در فضا و صداهای ناشی از ضربات مکانیکی مانند اسباب کشی‌ها مقاوم هستند.

عایق صوتی دیوار مشترک به صورت روکار

عایق صوتی جاذب صدا به صورت روکار به دیوار نصب می‌شود و از بهترین عایق‌های صوتی دیوار مشترک روکار می‌توان نوع تخته‌ای را نام برد. پشم سنگ از بهترین عایق دیوار مشترک محسوب می‌شود. مهم‌ترین ویژگی عایق روکار دیوار مشترک این است که به راحتی یک دیوار می‌سازید و اتاقی ضد صدا را ایجاد می‌کنید. این عایق تنها 30 میلی‌متر ضخامت دارد و به صورت روکار قابل نصب است. برخلاف سایر عایق‌ها، عایق دیوار مشترک 4 لایه دارد و طیف گسترده‌ای از فرکانس‌ها را مهار می‌کند.

عایق صوتی کف

این محصول برای کف کف دارای انواع مختلف است که به صورت لایه‌ای یا ریزشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این عایق برای کف آپارتمان‌ها، سطوح بیرونی یا داخلی ساختمان‌هایی که صدا را به میزان زیادی تولید می‌کنند، استفاده می‌شود.

عایق صوتی کف روکار

با استفاده از عایق‌ها در کف ساختمان به محیطی آرامش‌بخش دست خواهید یافت. عایق‌های کف دو نوع روکار و توکار هستند که طراحی و اجرای متفاوت دارند. روش توکار برای فضاهایی مناسب است که در حال ساخت هستند، زیرا برای کف‌های ساخته شده، تخریب و شکافتن کفپوش زمان و هزینه‌های زیادی را در برمی‌گیرد. عایق‌های کف روکار معمولا از مقاومت بالایی برخوردار هستند و شامل پشم شیشه، پشم سنگ، پلی یورتان، پلی استایرن، فیبرهای معدنی و بتن لیکا می‌شوند.

منبع: عایق صوتی